Subit, czyli lepik asfaltowy, przez dekady był popularnym materiałem używanym w budownictwie do przyklejania parkietów oraz izolacji przeciwwilgociowej. Jego właściwości adhezyjne, odporność na wilgoć i stosunkowo niska cena sprawiły, że powszechnie wykorzystywano go w budynkach mieszkalnych i użyteczności publicznej w całej Polsce — szczególnie w drugiej połowie XX wieku. Jednak z czasem zaczęto dostrzegać negatywne skutki jego obecności, zarówno dla zdrowia ludzi, jak i dla środowiska. W tym artykule przyjrzymy się dokładnie, kiedy subit jest szkodliwy, jakie stwarza zagrożenia i w jakich sytuacjach jego usunięcie jest niezbędne.
Czym dokładnie jest subit?
Subit to potoczna nazwa materiału wykonanego na bazie smoły węglowej, często mylonego z bitumem lub asfaltem. W odróżnieniu od nich zawiera on znacznie więcej związków aromatycznych, w tym szczególnie niebezpiecznych policyklicznych węglowodorów aromatycznych (WWA), z których najgroźniejszy jest benzo(a)piren – substancja silnie rakotwórcza.
Subit miał swoje zalety: dobrze wiązał z podłożem, był odporny na wilgoć i zapewniał długotrwały efekt przy niskim koszcie. Niestety, z biegiem lat ujawniono jego ciemne strony, które dziś kwalifikują ten materiał jako potencjalnie niebezpieczny dla zdrowia i środowiska.
Dlaczego subit może być niebezpieczny?
Subit jest szkodliwy przede wszystkim ze względu na zawartość WWA, które mogą przedostawać się do powietrza w pomieszczeniach, zwłaszcza w wyniku degradacji materiału lub przy podwyższonej temperaturze (np. w trakcie prac remontowych). WWA wykazują działanie mutagenne i kancerogenne, a długotrwałe narażenie na ich obecność w powietrzu może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak:
- nowotwory (szczególnie płuc, wątroby i skóry),
- zaburzenia hormonalne,
- problemy z układem oddechowym,
- zmniejszenie odporności organizmu.
Niebezpieczeństwo nie polega wyłącznie na bezpośrednim kontakcie z subitem, ale również na jego oparach i drobnych cząstkach, które mogą unoszyć się w powietrzu, nawet jeśli materiał jest pozornie „zamknięty” pod warstwą podłogi.
Kiedy subit staje się szczególnie szkodliwy?
Nie każdy przypadek obecności subitu oznacza natychmiastowe zagrożenie, jednak istnieją sytuacje, w których jego szkodliwość znacząco wzrasta. Oto najczęstsze z nich:
1. Prace remontowe i zrywanie podłóg
Podczas zrywania parkietów z lat 60–80., często ujawnia się czarna warstwa lepiku — to właśnie subit. W momencie jego naruszenia dochodzi do emisji szkodliwych cząsteczek, zwłaszcza jeśli nie zastosuje się odpowiednich procedur zabezpieczających. Ciepło generowane przez narzędzia może także zwiększać emisję WWA.
2. Degradacja materiału
Subit z czasem traci swoje właściwości fizyczne. Pęka, kruszy się i zaczyna się utleniać, co skutkuje zwiększoną emisją szkodliwych związków. Dotyczy to szczególnie wilgotnych i źle wentylowanych pomieszczeń.
3. Przebywanie w niewietrzonych pomieszczeniach
Długotrwałe przebywanie w pomieszczeniach, w których znajduje się stary lepik smołowy, może prowadzić do chronicznego narażenia na wdychanie niebezpiecznych substancji. Często objawia się to bólem głowy, podrażnieniem dróg oddechowych lub uczuciem ciągłego zmęczenia.
Subit a środowisko naturalne
Warto zaznaczyć, że subit jest również groźny dla środowiska. Nieprawidłowa utylizacja tego materiału (np. jego spalanie w domowych piecach czy wyrzucanie do zwykłych śmieci) powoduje przedostawanie się toksycznych związków do atmosfery oraz gleby. Substancje te są trudne do neutralizacji i mogą przez lata zalegać w ekosystemie, szkodząc faunie i florze.
Jak rozpoznać obecność subitu?
Czarny, lepki materiał pod warstwą starej podłogi lub specyficzny zapach przypominający smołę to główne oznaki jego obecności. Czasem nie wystarczy wizualna ocena – w wielu przypadkach konieczne jest przeprowadzenie specjalistycznych badań laboratoryjnych, które potwierdzą obecność WWA i określą ich stężenie.
Co zrobić, gdy wykryto subit?
Jeśli podejrzewasz, że w Twoim mieszkaniu znajduje się subit, nie podejmuj prób jego usunięcia samodzielnie. Konieczne jest skorzystanie z usług profesjonalnej firmy, która dysponuje odpowiednim sprzętem, przeszkolonym personelem oraz pozwoleniami na utylizację odpadów niebezpiecznych. Jednym z takich przypadków może być np. usuwanie subitu Warszawa — proces, który wymaga szczególnej ostrożności i zgodności z normami BHP.
Kiedy należy usunąć subit?
Zalecane jest usunięcie subitu w następujących sytuacjach:
- planowany jest remont podłogi i materiał zostaje odkryty,
- występuje podejrzenie jego degradacji lub emisji zapachu,
- w pomieszczeniu przebywają dzieci, osoby starsze lub alergicy,
- w mieszkaniu panuje słaba wentylacja i często występują objawy chorobowe.
Subit, choć kiedyś powszechnie stosowany, dziś staje się poważnym problemem, szczególnie w starszym budownictwie. Jego obecność w domach i mieszkaniach może być realnym zagrożeniem dla zdrowia mieszkańców, zwłaszcza jeśli nie zostanie odpowiednio zabezpieczony lub usunięty. Największe ryzyko pojawia się podczas prac remontowych, przy degradacji materiału lub w przypadku długotrwałego kontaktu z oparami. W takich przypadkach warto skonsultować się ze specjalistami i rozważyć profesjonalne usunięcie subitu — dla własnego zdrowia i bezpieczeństwa.
8 comments